Met enige regelmaat komen mensen bij mij omdat hun kind niet goed slaapt. De ene keer is het zo opgelost een andere keer blijkt het veel groter te zijn.

Wellicht is het goed om eerst eens te bekijken wat er eigenlijk gebeurt wanneer je slaapt.

Slapen is noodzakelijk in ons leven. Wanneer je net zou slapen zouden we het simpelweg niet overleven. Bij kinderen is het ook nog eens zo dat zij door goed te slapen beter zich kunnen ontwikkelen. Zowel op fysiek vlak als emotioneel en cognitief.

Slapen kun je eigenlijk verdelen in twee slaapstadia.

Namelijk de REM-slaap en de Non-REM-slaap. Maar wat is dat dan?

• REM-slaap
  REM staat voor Rapid Eye Movement oftewel een snelle oogactiviteit. De oogleden zijn dan gesloten maar daaronder maken je ogen snelle bewegingen. Tijdens de REM slaap dromen we. Je spieren verslappen behalve dan die van je gelaat en je ogen. Wanneer je dit weet, begrijp je wellicht ook waarom mensen niet staand kunnen slapen.
• Non REM-slaap
  Het stukje Non zegt het eigenlijk al. Tijdens deze fase is er geen oogactiviteit. Beweegt zich kind met tijden veel tijdens het slapen. Dan kun je er vanuit gaan dat het zich op dat moment in de Non-REM-slaap-fase bevindt.
  Deze fase is onder te verdelen in vier fasen. Tijdens de eerste fase is er sprake van een lichte slaap; tijdens de tweede fase is er sprake van een iets minder lichte slaap; tijdens de derde fase is er sprake van een diepere slaap en tijdens de vierde fasen is er sprake van de diepste slaap.

Bij volwassenen duurt de Non-REM-fase zo’n 90 minuten gevolgd door 10-20 minuten REM-slaap. Deze fase komt ongeveer zo’n 5 keer voor. Bij kinderen duurt de Non-REM-fase 20 minuten en de REM 60 minuten. Natuurlijk kan dit per persoon altijd iets schelen. Tijdens de overgangen worden we een klein beetje wakker.

Hoeveel slaap heeft een kind nodig?

Hoeveel slaap je nodig hebt is leeftijdsafhankelijk en natuurlijk ook afhankelijk aan je levensstijl. Kleuters hebben gemiddeld 11 uur slaap nodig per nacht. Basisschoolkinderen zo’n 10 uur. Pubers varieert tussen de 8-10 uur. Volwassenen hebben gemiddeld zo’n 7 uur slaap nodig.

Slaapstoornissen

Wellicht is het een geruststelling om te weten dat slaapstoornissen vaak voorkomen. Van kinderen tot een jaar of 3 heeft een derde problemen met inslapen of doorslapen. Onderzoek heeft uitgewezen dat bij kinderen van 8-10 jaar de helft zelfs 6 maanden of langer last heeft gehad met inslapen of vreemde verschijnselen tijdens de slaap. Neemt niet weg dat het natuurlijk ontzettend vervelend voor kind en ouder kan zijn.
Hoe je als ouder hiermee omgaat is echter wel van cruciaal belang… Sommige ouders vinden het geen probleem en maken zich er niet druk om en laten hun kind bij hen in bed slapen. Andere ouders vinden dat echt een probleem en willen dat gewoon niet.

Inslaapproblemen

Wanneer je kind last heeft van inslaapproblemen is het zaak om even goed in kaart te brengen of het een gewoonte is die er ingeslepen is en dat het een kwestie is van grenzen stellen. Wanneer dat niet het geval is en het blijkt te gaan om bijvoorbeeld angsten. Dan is er wellicht een andere aanpak meer passend. Natuurlijk kun je als ouder die angst heel hardnekkig afdoen als onzin, maar daar help je je kind echt niet mee. Beter is het om het te bespreken en kijken naar wat het kind nodig heeft om met de angst om te gaan en wel in te kunnen slapen.
Verplichten om te slapen is helaas niet mogelijk. Wel kun je je kind duidelijk maken dat het slaaptijd is. De dag is voorbij en ook de ouder gaat slapen om de volgende dag weer fris en fruitig te zijn.

Tijdens het maken van een afstemming kan ik wanneer er bijvoorbeeld sprake is van angst bij een kind achterhalen wat de oorzaak is van de slaapproblemen. Vaak geeft een kind dan ook aan wat het graag anders zou willen in het gezin waardoor het beter kan slapen.
Dan gaan ouders met de inzichten en handvatten aan de slag en vaak gaat het daarna ook beter.

Slaapproblemen aanpakken

Slaapproblemen aanpakken vraagt veel energie en ook echt een consequente aanpak van ouders. Gedrag verander je namelijk niet zomaar. Daar gaat echt wel een periode overheen. Dus twee nachten iets proberen is niet voldoende. Wil je een probleem echt goed aanpakken, hou dan vol, ook als het moeilijk wordt.
Plan daarom goed in wanneer je start met het aanpakken van het probleem. Zorg dat je ook als ouder de volgende dag niet echt iets actiefs hebt gepland. Of bijvoorbeeld in een vakantie. De eerste weken zijn echt cruciaal. Dus ben consequent en houd het samen vol!

Ben je er klaar voor?

Dan volgen hier twee aanpakken die je kunt hanteren. Bekijk eens waar er voor jezelf winst te behalen valt.

Stappenplan bij de aanpak van een slaapprobleem:

1. Kies een vast uur om te gaan slapen.
   (Rekening houdend met dat niet ieder kind even veel slaap nodig heeft.)
2. Zorg voor een duidelijk avondritueel.
   Dit ritueel moet elke avond in dezelfde volgorde herhaald worden.
   Bijvoorbeeld naar toilet gaan, tandenpoetsen, naar bed, nog even 5 minuten (voor)lezen, lichten uit.
3. Wanneer vindt het slaapprobleem plaats?

Bij het verlaten van de kamer?

Mijn kind kan moeilijk alleen inslapen.

Hanteer dan de “In en onmiddellijk weer uit de kamer”-methode. 1.     Wanneer het kind roept zodra je de kamer verlaat, ga de kamer van het kind binnen. 2.     Zeg dat het moet slapen. Kies voor een vaste zin die elke keer als men de kamer binnen gaat, herhaald wordt. 3.     Blijf niet langer dan 15 seconden. 4.     Maak geen oogcontact met het kind, geef geen extra kus of knuffel, niets meer vertellen, niet antwoorden op vragen. De eerste avond ga je als ouder om de 2 minuten naar binnen en dit houd je vol tot het kind uiteindelijk slaapt. De tussenpoos van tijd kun je geleidelijk afbouwen. Komt het kind uit bed, dan stuur je het terug naar bed of je tilt het op en legt het terug in bed zonder dat je boos wordt en volg bovenstaande stappen.

Hanteer de “Ik blijf bij je tot je slaapt”-methode. 1.     Ga op het uiteinde van het bed van het kind zitten. 2.     Maak geen oogcontact. 3.     Antwoord niet op vragen maar herhaal indien nodig op de twee minuten dat het kind moet slapen. 4.     Als het kind uit bed komt en op schoot komt zitten, leg hem/haar dan terug zonder iets te zeggen. 5.     Blijf bij het kind zitten tot het slaapt. Doe dit een aantal avonden op deze manier. Als het lukt, ga dan de volgende avond op een stoel zitten in de kamer van het kind, de volgende avond in de deuropening etc., tot wanneer het kind alleen ligt.

Succes!

Mocht je toch nog tegen problemen aan blijven lopen, schroom dan niet en neem contact met mij op!