Kinderen met HSP

Tips voor hooggevoelige kinderen

Als je hooggevoelig bent, neem je veel waar. Veel dingen vallen je op. Van sommige ben je je bewust maar niet van alles. Al die dingen die je opvallen kun je indrukken noemen. Wanneer je veel indrukken op doet, kun je daar opgewonden van worden of juist heel moe.
Niet alle kinderen nemen evenveel waar. Hooggevoelige kinderen hebben een zeer gevoelig zenuwstelsel.
Dit betekent dat bij deze kinderen er dus minder wordt gefilterd voordat het bij hen binnenkomt.
Vergelijk het maar met een zeefje van de zandbak. Wanneer je daar zand in schept uit de zandbak en je gaat zeven, blijven er steentjes en stokjes in het zeefje liggen. Zo werkt het eigenlijk ook bij mensen. Alleen bij hooggevoelige kinderen komt het zand meteen helemaal binnen zonder dat het gezeefd is. Dat houdt in dat er dus veel meer informatie binnen komt dan bij een gemiddeld persoon. Je begrijpt dat dit meer tijd en energie vraagt om dit allemaal te verwerken. Het is dan ook logisch dus dat je meer tijd en rust nodig hebt om al deze indrukken te verwerken. Om de indrukken te kunnen verwerken moet je je af en toe kunnen terugtrekken om je te kunnen afsluiten van je alles om je heen.

Soms ben je misschien zelfs te moe om te slapen of wordt je in plaats van heel slaperig juist heel druk. Het is belangrijk dat je zo nu en dan een pauze neemt en je afvraagt of je misschien aan rust toe bent.

Wanneer je voelt dat je druk wordt, neem dan even een time-out. Bijvoorbeeld door even een plekje te zoeken waar je even alleen kunt zijn maar je kunt ook even naar buiten te gaan. Het beste is om even de natuur in te gaan. Ga eens lekker op het gras zitten of liggen. Of leun tegen een boom en laat alle opwinding of spanning van je af glijden. Dit noemen ze dat je dan weer aan het aarden bent. Sommige kinderen vinden het ook heerlijk om even op de grond te gaan liggen. Hoe meer contact je met de aarde maakt des te beter.

Herken je dit? Als je even niets doet, maken je gedachten in je hoofd over uren. Het lijkt alsof het nooit stil is in je hoofd. Daar kun je ook moe of rusteloos van worden. Rust is dan een logische stap. Om te rusten en dan bedoel ik echt tot rust komen, zijn veel mogelijkheden. Dus kijk maar eens wat het beste bij jou past.

Tips die je kunnen helpen om een overgevoelige reactie voor te zijn:

Zorg goed voor jezelf

  • Dat betekent dat je gezond en regelmatig eet
  • Adem goed en via je buik
  • Chillen, relax of ontspan regelmatig
  • Blijf baas over je gedachten
    Heb je wel eens over NLP voor kinderen gelezen.

Wat kun je doen?

  • Laat piekergedachten los
  • Maak dagelijkse ruimte om te mediteren of te visualiseren
    Lees meer op de pagina Meditaties
  • Zorg voor een overzichtelijke planning
  • Neem op tijd pauze
  • Praat met anderen over wat je bezig houdt.
  • Doe dingen waar je blij van wordt of waar je je fijn bij voelt.

Raak je toch overprikkeld dan vind je hier tips!

Of kijk hier voor Boekentips:

Kenmerken HSP

Het belangrijkste kenmerk is dat hooggevoelige kinderen voortdurend nadenken over alles wat ze waarnemen.
Ze zijn intuïtief ingesteld en wanneer ze niet uitkijken, krijgen ze een overschot aan prikkels binnen. Ze zien sneller dan anderen wanneer er iets mis is, of mis dreigt te gaan. Ze zijn zorgvuldig en precies. Je kunt dus stellen dat ze alles wat hun systeem binnenkomt op een diep niveau verwerken.
Kinderen met HSP zien sneller dan andere kinderen maar ook volwassenen wanneer er iets mis is, of mis dreigt te gaan. Doordat ze voortdurend nadenken over alles wat ze waarnemen, verwerken ze alles wat hun systeem binnenkomt op een diep niveau.
Amerikaans psychologe Elaine N. Aron heeft onderzoek gedaan en komt in haar boek het hoogsensitieve kind tot onderstaande kenmerken.

De kenmerken van hooggevoelige kinderen kun je verdelen in vier categorieën: lichamelijk; emotioneel; mentaal; spiritueel. Deze kenmerken staan in relatie tot elkaar en hebben dus vooral betekenis in hun onderlinge samenhang.

 

Kenmerken op lichamelijk gebied:

  • veel zien, kleine veranderingen waarnemen.
  • graag ‘langs de kant’ staan om te observeren.
  • scherp horen, bijvoorbeeld geluiden snel ‘hard’ noemen.
  • geïrriteerd zijn door kleine ongemakken, zoals labeltjes in kleding.
  • intens reageren op lichamelijke pijn.
  • Subtiele geur- en smaakverschillen onderscheiden.
  • gevoelige ogen, bijvoorbeeld licht snel ‘fel’ noemen.

Kenmerken op emotioneel gebied:

  • aanvoelen van stemmingen en emoties.
  • zich snel zorgen maken.
  • toetrekken naar kinderen die enigszins buiten ‘de groep’ vallen.
  • behoefte hebben aan een rustige omgeving met niet te veel mensen.
  • moeite hebben met veranderende omstandigheden.
  • de kwetsbaarheid van anderen zien en begrijpen.
  • tijd nodig hebben om aan een nieuwe situatie of omgeving te wennen .
  • groot inlevingsvermogen in de gevoelens van anderen.
  • niet van verrassingen houden.
  • op jonge leeftijd al in staat zijn tot zelfreflectie.
  • niet in het middelpunt van de belangstelling willen staan.

Kenmerken op mentaal gebied:

  • een goed geheugen hebben.
  • voor de leeftijd over een grote woordenschat beschikken.
  • snel van de ene gedachte naar de andere associëren .
  • diepzinnige vragen stellen.
  • eindeloos willen weten ‘waarom’.
  • resultaten van rekenen blijven achter bij de rest van de vakken.
  • een goed gevoel voor vreemde talen hebben, maar die graag in de praktijk leren via gesprekken (liever dan uit een boekje).
  • kennis op school niet letterlijk willen/kunnen reproduceren, maar liever creatief toepassen .
  • moeite hebben met structureren en organiseren.
  • een hekel hebben aan oefenen en herhalen.
  • dichtklappen of zenuwachtig worden bij feitelijke, gesloten vragen.
  • liever belevend lezen dan begrijpend lezen.

Kenmerken op spiritueel gebied:

  • eigen wijsheid, heel gericht de eigen weg volgen.
  • vol levenslust, heel blij en enthousiast kunnen zijn.
  • zeer hechten aan de waarheid.
  • gericht zijn op liefde en vrede.
  • diep nadenken over levensvragen.
  • sterke binding hebben met de natuur (planten, dieren).
  • blijk geven van respect voor het leven en voor andere mensen.
  • wat tegenover elkaar staat tot harmonie (willen) brengen (‘mediator’).

Sommige kinderen laten paranormale of spirituele kenmerken zien.
Deze kenmerken zijn niet kenmerkend voor alle hoogsensitieve kinderen, maar kunnen bij enkele van hen wel overduidelijk aanwezig zijn:

  • geesten of entiteiten ervaren.
  • communiceren met elfjes, kabouters etc..
  • telepathische vermogens bezitten.
  • gebeurtenissen voorzien.
  • licht en kleuren (aura’s) waarnemen.
  • herinneringen aan vorige levens hebben.

HSP informatie

In iedere klas zijn er kinderen met HSP, ook al merken leerkrachten dit niet altijd op.

Kinderen met HSP hebben een zeer gevoelig zenuwstelsel. Door dit zeer gevoelige zenuwstelsel nemen ze veel waar van de wereld om hen heen. Kleine details vallen hen op. Je zou het kunnen zeggen dat kinderen een filter hebben om een selectie te maken van welke informatie binnen komt wen welke informatie niet belangrijk is. Bij HSP-ers is dit filter anders van samenstelling. Dit betekent dat bij deze kinderen er dus minder wordt gefilterd voordat het bij hen binnenkomt.
Vergelijk het maar met een zeefje van de zandbak. Wanneer je daar zand in schept uit de zandbak en je gaat zeven, blijven er steentjes en stokjes in het zeefje liggen. Zo werkt het eigenlijk ook bij mensen. Alleen bij hooggevoelige kinderen komt het zand meteen helemaal binnen zonder dat het gezeefd is. Dat houdt in dat er dus veel meer informatie binnen komt dan bij een gemiddeld persoon. Je begrijpt dat dit meer tijd en energie vraagt om dit allemaal te verwerken.
Wanneer er voor een langere periode prikkels blijven binnenkomen, kun je overprikkeld raken. Dit kan ook gebeuren als er in een korte tijd juist heel veel prikkels binnenkomen. Je begrijpt dat overprikkeling dus het grootste probleem is voor hooggevoelige kinderen. Je zou dus kunnen zeggen dat zij  als het ware gevoeligere antennes hebben. Deze zorgen er voor dat zij indrukken dieper en intenser opnemen dan niet minder gevoelige kinderen.

Wanneer hooggevoeligheid niet herkend wordt kan het gedrag van een hooggevoelig kind dat overprikkelt is, door de leerkracht als storend gedrag worden gezien. Deze leerlingen voelen zich op hun beurt niet serieus genomen of onrechtvaardig behandeld. Wellicht is het probleem dat er veel onduidelijkheid bestaat over de term hooggevoeligheid. Mensen denken soms dat het ‘iets van deze tijd is’ of dat je ’erin moet geloven’. Hieronder kun je meer lezen over wat het nu wel is en wat het doet met een kind.

In vakliteratuur kom je verschillende benamingen tegen voor hooggevoelige kinderen. De termen hooggevoelig, hoogsensitief, HSK (Hoog Sensitief Kind) en HSP ( Hoog Sensitieve Persoon) worden gebruikt.  Diverse informatie over hoogsensitiviteit is in een gevoelsmatige of spirituele context geschreven, waardoor een praktische binding zijn met het onderwijs zeer klein lijkt te zijn. Je hoort dan ook vaak dat leerkrachten HSP associëren met zweverigheid of verlegen gedrag. Ze zijn van mening dat een kind er wel overheen groeit. Gelukkig zijn er ook andere leerkrachten die benieuwd zijn maar weten niet goed hoe ze deze kinderen kunnen herkennen.

In vrijwel iedere klas zitten één of meer hoogsensitieve kinderen. Vaak wordt aan andere stoornissen gedacht wanneer kinderen ander gedrag laten zien dan het gangbare. Er is door LiHSK onderzoek gedaan en daaruit blijkt dat er een kans van slechts 11 % is dat bij gedrag van een kind in de klas wordt gedacht aan hooggevoeligheid. Uit het onderzoek van Aron is gebleken dat 15-20% van de mensen deze eigenschap bezit. Het is iets dat met het karakter van een kind te maken heeft. Al onze karaktereigenschappen zijn aangeboren en dus zeer wezenlijke aspecten van ons gedrag. Ze zijn genetisch bepaald en over het algemeen vanaf onze geboorte aanwezig.

Het belangrijkste kenmerk is dat hooggevoelige kinderen voortdurend nadenken over alles wat ze waarnemen. Ze hebben een fijn onderscheidingsvermogen. Ze zijn intuïtief ingesteld en wanneer ze niet uitkijken, krijgen ze een overschot aan prikkels binnen. Ze zien sneller dan anderen wanneer er iets mis is, of mis dreigt te gaan. Ze zijn zorgvuldig en precies. Je kunt dus stellen dat ze alles wat hun systeem binnenkomt op een diep niveau verwerken.

Uit wetenschappelijke verklaringsmodellen van Aron blijkt dat mensen met een zeer actief ‘gedrag remmend systeem’ hooggevoelig zijn. Hun rechterhersenhelft van het denkende deel van de hersenen ( de frontale cortex) is extra krachtig en actief. Voor hoogsensitieve personen is de drang tot ” stoppen en checken” waarschijnlijk sterker, doordat ze in een situatie zo veel informatie te verwerken krijgen.
Als je dit weet, is het te begrijpen waarom hooggevoelige kinderen in de klas om een eigen benaderingsmethode kunnen vragen. De meeste kinderen willen namelijk meteen in actie komen, hooggevoelige kinderen hebben vaak wat meer tijd nodig. Zij wegen eerst vele mogelijkheden tegen elkaar af, voor zij met het werk kunnen starten.

Het is vanzelfsprekend dat ieder kind binnen het onderwijs benaderd wordt als een individu en kan leren op een manier die voor hem of haar het beste werkt. Kinderen mat HSP vormen daarbij geen uitzondering. Bovendien is het belangrijk om niet uitsluitend in hokjes te denken en dus geen uitzonderingen te maken wanneer dat niet nodig is.

Hooggevoeligheid is een aangeboren karaktertrek. Wanneer deze onderkent wordt door de leerkracht en het kind hoeft het geen problemen op te leveren, maar het vraagt wel aandacht. Wanneer leerkrachten zich bewust zijn van deze kinderen en er ook naar handelen, zal ook voor deze kinderen een beter pedagogisch klimaat ontstaan binnen de school.

Kinderen zijn heel goed in staat om aan te geven wat zij nodig hebben op school. Wat vooral belangrijk is dat zij zich veilig voelen in de klas en bij de leerkracht, rustig hun werk kunnen doen en duidelijkheid hebben over de taken die van hen verwacht worden. Wanneer er door leerkrachten een vermoeden van hooggevoeligheid bij kinderen bestaat, kunnen zij natuurlijk met het kind en/of de ouders in gesprek gaan. Een test om een idee te krijgen, is te vinden door op deze link te klikken.


Overprikkeld

Hooggevoelige kinderen hebben een zeer gevoelig zenuwstelsel.

Dit betekent dat bij deze kinderen er dus minder wordt gefilterd voordat het bij hen binnenkomt.
Vergelijk het maar met een zeefje van de zandbak. Wanneer je daar zand in schept uit de zandbak en je gaat zeven, blijven er steentjes en stokjes in het zeefje liggen. Zo werkt het eigenlijk ook bij mensen. Alleen bij hooggevoelige kinderen komt het zand meteen helemaal binnen zonder dat het gezeefd is. Dat houdt in dat er dus veel meer informatie binnen komt dan bij een gemiddeld persoon. Je begrijpt dat dit meer tijd en energie vraagt om dit allemaal te verwerken.
Wanneer er voor een langere periode prikkels blijven binnenkomen, kun je overprikkeld raken. Dit kan ook gebeuren als er in een korte tijd juist heel veel prikkels binnenkomen. Je begrijpt dat overprikkeling dus het grootste probleem is voor hooggevoelige kinderen.

 

Hieronder geef ik enkele tips die je bij overprikkeling kunt uitvoeren

  • Het belangrijkste is dat je weer gaat aarden ook wel gronden genoemd.
  • Ben je bewust van je houding.
  • Je kunt knuffelen met iemand die je dierbaar is.
  • Het ontvangen van een Acces Bars behandeling is ook heerlijk rustgevend.
  • Je kunt gaan douchen.
  • Zorg dat je gezond eet en drinkt.
  • Bewaak je persoonlijke ruimte
  • Praat met iemand over waarom je je niet fijn voelt of waarom je te veel prikkels binnen hebt gekregen.
  • Dagboek
  • Stop oordopjes/propjes in oren als je heel gevoelig bent voor geluiden
  • Even chillen, relaxen of ontspannen
    Denk maar eens aan:

Nog meer tips?
Kijk dan in dit boek:

HSP

Hooggevoelige kinderen

De laatste tijd hoor je steeds meer over hooggevoelige of hoogsensitieve kinderen. Dat is ook niet zo gek want in vrijwel iedere klas zitten één of meer hooggevoelige kinderen. Vaak wordt aan andere stoornissen gedacht wanneer kinderen ander gedrag laten zien dan het gangbare. Er is door LiHSK onderzoek gedaan en daaruit blijkt dat er een kans van slechts 11 % is dat bij gedrag van een kind in de klas wordt gedacht aan hooggevoeligheid.

Omdat er nog veel onbekendheid is bij leerkrachten heb ik speciaal voor leerkrachten en ouders van hooggevoelige kinderen een informatieve website gemaakt.

Je kunt hier de volgende informatie vinden:

  • Informatie over HSP
    HSP is iets waarmee je geboren wordt. Hoe anderen je behandelen, zal bepalen of jij er goed mee leert omgaan. Hier meer informatie over HSP voor ouders en school.
  • Kenmerken van HSP
    Bij HSP-kinderen herkennen we kenmerken uit alle vier de categorieën.  De kenmerken staan in relatie tot elkaar en hebben vooral betekenis in onderlinge samenhang.
  • Vragenlijst voor ouders over HSP
    Is het kind hoogsensitief? Op deze pagina vind je de HSP Vragenlijst voor ouders.
  • Informatie voor ouders
    Het opvoeden van hooggevoelige kinderen vraagt om een aantal aandachtspunten.
  • Informatie voor leerkrachten
    Aandachtspunten en tips voor leerkrachten van hooggevoelige kinderen
  • Informatie voor kinderen
    Als je hooggevoelig bent, neem je veel waar. Je hebt meer tijd en rust nodig om deze indrukken te verwerken. Hier vind je tips om ze beter te kunnen verwerken.
  • Overprikkeld raken en wat dan?
    Wanneer er gedurende een langere tijd of op een hogere frequentie prikkels blijven binnenkomen kunnen HSP-ers overprikkeld raken. Hier enkele tips voor thuis en in de klas
  • Yoga in de klas
    Yoga kan op een school gegeven worden. Het is ook mogelijk om bepaalde yogaoefeningen of yogaspelen te verwerken in een gymles.Het kan zelfs gewoon in de klas.
  • Meditaties en visualisaties
    Meditatie of visualisatie is een manier waarop je kunt ontspannen. Om te leren om je te ontspannen is iets wat vaak niet zomaar vanzelfsprekend is.
  • Mandala’s kleuren
    Het helpt kinderen hun energie te bundelen. Ze worden rustiger, werken ontspannen en kunnen zich beter verdiepen in een activiteit. Kleurgebruik kan betekenisvol zijn. Nieuwsgierig? Klik dan hier
  • Braingym
    Brain-gym zijn bewegingsoefeningen die de communicatie tussen beide hersenhelften bevordert. Storingen van deze communicatie kunnen problemen geven bij het leren en het concentreren. De Brain-Gym bewegingen zijn een natuurlijk en gezond alternatief voor spanning.

 

Interessante boeken over HSP: