Tegenwoordig is er veel meer bekend over wat hechting met de ontwikkeling van kinderen doet. Wanneer er ergens een storing is in het proces kan dat gevolgen hebben op de latere ontwikkeling van een kind in hoe het met anderen omgaat. Maar hoe verloopt het hechtingsproces?

Onderzoekers hebben zich eerst gericht op hoe hechting in het dierenrijk tot stand komt. Iedereen kent wel het verhaal dat wanneer een dier uit een ei is gekropen dat het zich dan hecht aan het eerste levende wezen dat het ontmoet. Ze zien dit levende wezen als een moeder. Vanuit dit gegeven zijn onderzoekers verder gaan onderzoeken. Zo zijn ze er achter gekomen dat je verschillende fasen hebt waarin het hechtingsproces plaatsvindt.

Al tijdens de zwangerschap beginnen de voorlopers van het hechtingsproces. Wanneer een foetus zes maanden is, ontwikkelt het al vaardigheden die het begin vormen van het hechtingsproces. Denk hierbij aan dat het kind ervaart of een moeder angstig en het reageert op de stem van de moeder. Ook de gevoelens van de moeder ervaart het kind. Wanneer deze positief getint zijn richting de nog ongeboren baby heeft een bevorderende werking op het hechtingsproces.

Wanneer de baby is geboren gebruikt het allerlei signalen die er voor zorgen dat de ouders voor hem/haar zorgen. Wanneer een baby ongeveer 5 maanden oud is, ontwikkelt het een voorkeur voor de verzorgers die vertrouwd zijn voor de baby. Zo’n twee maanden later krijgt de baby steeds meer de voorkeur voor één persoon. Dit kan zowel de moeder als de vader zijn. Het is namelijk niet afhankelijk van wie het kind voedt. Het heeft meer te maken met bij wie het kind zich veilig voelt. Dat veilig voelen is belangrijk wanneer het zich bijvoorbeeld angstig of verdrietig voelt. Wil je zorgen dat het kind zich veilig bij je voelt, dan is het ook belangrijk dat je de angst of het verdriet van je kind serieus neemt en het troost.

Wanneer je baby in de leeftijd komt van een dreumes tot met peuter, is het in staat om even zonder de favoriete ouder te kunnen en vertrouwt het erop dat de ouder weer terugkomt of dat het zelf naar de ouder toe kan gaan. Als kleuter is je kind in staat om ook hechtingsrelaties aan te gaan met andere personen dan alleen de ouders. Door ervaringen in de verschillende hechtingsrelaties vormt de kleuter zich een beeld van hoe een relatie hoort te zijn.

Wanneer een hechtingsproces goed verloopt blijken deze kinderen sociaal vaardiger te zijn, weerbaarder en minder angstig en ook leergierig. Ze hebben zelfvertrouwen en durven vanwaaruit de wereld te verkennen.

Gelukkig kan een niet zo lekker verlopen hechtingsproces toch nog positief beïnvloed worden met behulp van goede begeleiding. Maar andersom kan ondanks een goede hechting er toch ook nog een verstoring plaats vinden. Het is dus belangrijk om te zorgen dat je altijd alert blijft op de hechting binnen je gezin.

Wanneer je gevoelig bent voor de wensen en behoeften van je kind, leert je kind dat je er voor hem of haar wilt zijn. Dit geeft een veilig gevoel. Dit betekent ook dat dit niet alleen de moeder hoeft te zijn. Ook de vader die gevoelig is voor de wensen en de behoeften van zijn kind bouwt een waardevolle relatie op met zijn kind. Moet dat op dezelfde manier als de moeder dat doet? Nee hoor, dat hoeft helemaal niet! De intentie van de ouder en het gevoel dat je je kind geeft zijn belangrijk. Een kind heeft liefde en verzorging nodig. Voor iedereen is het fijn als hij/zij zich veilig voelt. Want wanneer je je veilig voelt, kun je zelfvertrouwen opbouwen en jezelf ontwikkelen.

Moet ik dan de hele dag met mijn kind bezig zijn en op ieder geluidje reageren? Nee, dat hoeft echt niet. Maar zorg ervoor dat je er voor je kind bent als het je nodig heeft. Knuffel je kind zodat het zich geliefd voelt, maar kijk hierbij wel of je kind ook net zoveel van het knuffelen geniet als jij als ouder. Er zijn kinderen die knuffelen niet zo prettig vinden maar wel een andere vorm van genegenheid of aanwezigheid van de ouder waarderen. Wat ik tijdens het maken van Luisterkindafstemmingen regelmatig tegen kom is dat een kind gewoon wil voelen dat de ouders van hun kind houden. Dat het behoefte heeft om die warmte van de ouder te voelen. Om te ervaren dat zijn/haar ouders positieve gevoelens hebben voor het kind.

Ga ook met elkaar in gesprek en bespreek wat je fijn vindt en waar je behoefte aan hebt. Dit kun je ook met kinderen doen. Ook kinderen kunnen aangeven wat ze graag willen. Maar allemaal hebben ze de behoefte aan onvoorwaardelijke liefde van hun ouders. Ze willen die veilige thuishaven waar ze op kunnen bouwen. Of ze nu baby zijn of puber, altijd is er de behoefte om ergens je thuis te voelen en te mogen zijn wie je bent. Dat je je veilig voelt. Dat mensen aan je gehecht zijn en je aanwezigheid waarderen.

Moet je dan alles accepteren wat je kind doet en zegt? Nee hoor, liefde voor je kinderen hebben is ook grenzen aangeven. Hoe fijn is het als je weet waar je aan toe bent? Dus dat je weet wat geaccepteerd wordt en wat niet. Dat je weet wat jij mag verwachten van de ander en wat jij mag verwachten van de ander? Dat geeft duidelijkheid. En wanneer je kind weet dat het altijd bij je terecht kan, heb je als ouder een veilige thuishaven gecreëerd.

 

 

Nog meer lezen over hechting: